De enige logische keuze
In de UK heeft de nieuwe voorzitter van toezichthouder van de accountants gesteld dat hij voorstander is van volledige scheiding tussen advies en controle. De vraag wordt vooral gesteld omdat bij de ondergang van een aantal grote bedrijven steeds de betrokkenheid van controleurs en adviseurs van de Big 4 zichtbaar was. De roep voor audit-only kantoren wordt steeds sterker in de UK en dat kan ook gevolgen hebben voor Nederland. Een zorg voor de adviseurs binnen de Big 4 of een zegen?
Ik vraag mij in toenemende mate af of adviseurs wel blij zijn om bij een accountantskantoor te werken. Waarom ik mij dat afvraag? Het kan toch niet stimulerend zijn om aan allerlei regels te voldoen terwijl je als adviesclub sec je daar helemaal niet aan hoeft te houden? Om beperkt te zijn in wat je kunt of mag doen voor klanten omdat je onder één dak woont en werkt met accountants? Misschien is het de klinkende naam van de Big 4 firma’s of de toegang tot het C-level dat adviseurs nog aan de accountants bindt. Maar ik kan genoeg argumenten bedenken voor adviseurs om eens goed achter je oren te krabben.
The devil is in the details
Regels die knellen. Dat is het lot van een adviseur die werkt onder de vlag van een accountantskantoor. Wat zijn dan zoal de regels waar een adviseur last van heeft in zijn werk? De belangrijkste regel waar de adviseur tegenaan loopt is de regel van onafhankelijkheid. Bij het samenwerken met accountants moet de adviseur iedere keer bedenken of hij de dienst bij een klant van de accountant wel mag uitvoeren. The devil is in the details; je moet je continue afvragen of je als adviseur niet over de streep gaat. Een adviseur die werkzaam is bij een accountantsorganisatie mag ook geen geschenk of een persoonlijke uiting van gastvrijheid aanvaarden met een waarde van meer dan €100 en ook niet verstrekken aan een klant. De adviseur kan dus heel veel zaken niet met zijn klant organiseren. Ze kunnen ook geen gezamenlijk event organiseren en de adviseur mag ook geen zakelijk belang hebben bij de klant.
Wie brengt het meeste geld op?
De afgelopen tijd zijn de jaarverslagen van de grote accountantskantoren weer gepubliceerd. Hierin is op te maken wat het aandeel is van de adviestak op de totale omzet. Dat levert het volgende beeld op: EY 63%, KPMG 60%, PWC 61%, Deloitte 71%. De Big 4 noemen zich accountantsorganisaties, maar klopt dat nog wel? Bij het bestuderen van de jaarverslagen viel mij ook op dat de toegevoegde waarde van de adviseurs veelal hoger is dan die van de accountants; de adviseurs zijn winstgevender, hebben een hoger uurtarief en verdienen meer dan de accountants. Dat moet tot interessante discussies leiden als het jaarresultaat over de partners verdeeld moet worden.
Tijden veranderen
De tijd dat de adviseurs op de bagagedrager van de accountants meeliften is voorbij. De macht ligt bij de adviseurs. In toenemende mate knelt de samenwerking. We kunnen wachten tot regelgevers ook in Nederland gaan voor een scheiding tussen advies en audit, maar misschien is het tijd dat adviseurs zelf het voortouw nemen en voor een eigen gezicht in de markt gaan. Advisory-only en audit-only is dan het resultaat. De accountant kan de maatschappelijke rol pakken die bij zijn/haar functie hoort en de adviseurs kunnen doen waar ze goed in zijn zonder geketend te zijn door regels die niet op hen van toepassing zijn. Uit eigen ervaring kan ik zeggen: het werkt!